Posts

Dan zaštite životne sredine

Povodom 5. juna, Dana zaštite životne sredine danas je u Kolašinu je održano niz akcija – očišćena je sportska zona grada, park šuma Dulovine, izvršeno je ozelenjavanje užeg gradskog jezgra sa više desetina sadnica.

Akciju su u Kolašinu organizovali NVO Natura, Opština Kolašin, Osnovna škola Risto Manojlović, SMŠ Braća Selić.

Svjetski dan zaštite životne sredine obilježava se u cijelom svijetu raznim aktivnostima i kampanjama, s ciljem skretanja pažnje javnosti na brojne ekološke probleme i potrebu očuvanja životne sredine. Generalna skupština UN odredila je datum 5. jun, jer je tog dana održana Konferencija o zaštiti životne sredine u Stokholmu 1972. godine, koja je okupila 113 država koje su priredile zajedničku izjavu o potrebi međunarodne saradnje u cilju zaštite životne sredine.

Inače, Obilježavanje Svjetskog dana životne sredine organizuju Generalni sekretarijat Vlade, Zajednica Opština Crne Gore i Ministarstvo održivog razvoja i turizma. U 20 crnogorskih opština predstavnici lokalnih samouprava, nevladinih organizacija, ali i svi zainteresovani građani, zajedno će urediti prostor u kom žive i borave.

U akciji učestvuju opštine Andrijevica, Bar, Berane, Bijelo Polje, Danilovgrad, Žabljak, Kolašin, Kotor, Mojkovac, Nikšić, Petnjica, Plužine, Pljevlja, Podgorica, Rožaje, Tivat, Tuzi, Ulcinj, Cetinje i Šavnik.

/by

5 jun – Svjetski dan životne sredine

 

Obilježavanje Svjetskog dana životne sredine organizuju Generalni sekretarijat Vlade, Zajednica Opština Crne Gore i Ministarstvo održivog razvoja i turizma. U 20 crnogorskih opština predstavnici lokalnih samouprava, nevladinih organizacija, ali i svi zainteresovani građani, zajedno će urediti prostor u kom žive i borave. Akcije u svakom gradu održaće se u petak, 7. juna, s početkom u 9:00 sati.

U akciji će učestvovati opštine Andrijevica, Bar, Berane, Bijelo Polje, Danilovgrad, Žabljak, Kolašin, Kotor, Mojkovac, Nikšić, Petnjica, Plužine, Pljevlja, Podgorica, Rožaje, Tivat, Tuzi, Ulcinj, Cetinje i Šavnik.

U Andrijevici će biti uređen Park Knjaževac, u Baru je planirano čišćenje gradskih plaža i akvatorijuma barske marine. Biće održana i edukativna radionica na temu “Morski otpad”, na plaži Žukotrlica, nakon koje će biti prikupljen otpad sa te plaže.

Opština Berane organizovaće akciju čišćenja izletišta na Spomen parku Jasikovac i njegove okoline, kao i akciju uređenja jednog od urbanih područja u samom centru grada, u nastavku ulice VIII Crnogorske brigade. U dvorištima srednjih škola (JU Gimanzija „Panto Mališić“, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko Zogović“, JU Srednja stručna škola i JU SSŠ „Vukadin Vukadinović“) biće organzovane mini akcije i časovi na otvorenom, posvećeni ekološkim temama. U Bijelom Polju planirano je postavljanje kontejnera u romskom naselju Strojtanica i sanacija tri deponije smeća, šuta i raznog otpadnog materijala na tom lokalitetu. U okviru manifestacije „Tri boje čistog“ biće  očišćeno školsko dvorište i naselja u kojima se nalaze partnerske osnovne škole, obale Lima ispod romskog naselja Strojtanica i samog naselja.

Opština Danilovgrad organizovaće čišćenje u Spužu, i to: put od Stologlava prema Burumu i željezničkoj stanici, plato Bedema, Park prijateljstva, put ka Spuškoj tvrđavi i divlje deponije. Planirana je i sanacija divljih deponija na teritoriji Spuža i pošumljavanje dvorišta Osnovne škole „Njegoš“. Na Žabljaku će se vršiti uklanjanje otpada sa lokaliteta Vlajkova krivina – Usijek, kao i orezivanje granja i niskog rastinja uz kolovoz.

U Kolašinu će biti očišćena sportska zona grada, park šuma Dulovine, kao i zasađena višegodišnja stabla u okviru dva gradska trga. U Kotoru će, na području mjesne zajednice Dobrota, biti zasađeno drveće na mjestu palmi koje su uništene u epidemiji crvenog surlaša.

Na području Mojkovca, biće čišćen teren pored magistralnog puta Mojkovac – Bijelo Polje. U Nikšiću će biti organizovana akcija  čišćenja i uređenja dijela zaštićenog prirodnog predjela –  Park-šume Trebjesa.

U opštini Rožaje će biti organizovano čišćenje gradskog područja, između dimiškinog mosta i pećke petlje, dok je u Petnjici predviđeno čišćenje najvećeg izletišta Turijak.

U Pljevljima će se raditi na hortikulturnom uređenju oko škole na Gukama gdje će biti zasađeno ukrasno i drvenasto bilje. U Podgorici će biti organizovano čišćenje Skalina, dok će u Plužinama biti sprovedeno uklanjanje divlje deponije na lokalitetu prigradskog naselja Seoca. U Tivtu će biti zasađena tri stabla česmine, perena, sukulenata i sezonskog cvijeća na Trgu Kulture. Biće zasađena stabla i na prostoru Velikog gradskog parka, koji je zaštićen kao prirodno dobro. 20 stabala raznog drveća biće zasađeno na teritoriji Opštine Tuzi, kao i očišćeno korito rijeke Cijevne u naselju Kuće Rakića, blizu vodopada.

Na području Cetinja biće zasađeno 20 lipa u dvorištima obrazovnih ustanova (vrtići, osnovne i srednje škole), kao i uređenje ulaza u nekadašnji gornji kompleks HEI Obod (prostor oko spomenika, košenje trave, uklanjanje rastinja i sl). U Ulcinju će biti organizovana akcija čišćenja dijela Velike plaže.

U Šavniku će biti očišćen teren i sakupljen otpad ispred zgrade Opštine, ispred škole, oko vrtića, oko postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda i na gradskom trgu.

Svjetski dan zaštite životne sredine obilježava se u cijelom svijetu raznim aktivnostima i kampanjama, s ciljem skretanja pažnje javnosti na brojne ekološke probleme i potrebu očuvanja životne sredine. Generalna skupština UN odredila je datum 5. jun, jer je tog dana održana Konferencija o zaštiti životne sredine u Stokholmu 1972. godine, koja je okupila 113 država koje su priredile zajedničku izjavu o potrebi međunarodne saradnje u cilju zaštite životne sredine.

https://portalanalitika.me/clanak/336207/obiljezavanje-svjetskog-dana-zivotne-sredine-u-20-crnogorskih-opstina

/by

Održiva valorizacija Sinjajevine nema alternativu

Sa okruglog stola u Kolašinu poručeno

Održiva valorizacija Sinjajevine nema alternativu

Planinu Sinjajevinu je neophodno proglasiti zaštićenim područjem, jer je to najbolji način da se iskoriste njeni ekonomski, prije svega poljoprivredni i turistički potencijali, ali i zaštite brojne biljne i životinjske vrste od kojih su neke endemske ili se nalaze na listi ugroženih i zaštićenih.  Na okruglom stolu „Potencijali održive valorizacije područja Sinjajevine, kroz primjenu Zakona o zaštiti prirode i Arhuske konvencije“ koji su organizovale nevladine organizacije Natura i Ekološki pokret ,,Ozon“, istaknuto je da je Sinjajevina područje koje ima potencijal da hrani Crnu Goru zbog ogromnih poljoprivrednih potencijala..

Pozivu se od pozvanih državnih institucija odazvala jedino Agencija za zaštitu prirode i životne sredine, sem koje su bili pozvani i predstavnici Ministarstva odbrane, Ministarstva održivog razvoja i turizma i Ministarstva poljoprivrede i ruralnog tazvoja.

Direktor Agencije Nikola Medenica naveo je da  procjena uticaja na životnu sredinu u slučaju postavljanja poligona na Sinjajevini nije rađena.

-Shodno Zakonu o procjeni uticaja na životnu sredinu, odredbe pomenutog zakona se ne primjenjuju na projekte namijenjene odbrani, što praktično znači da se za predmetni projekat ne sprovodi postupak procjene uticaja na životnu sredinu kod nadležnog organa. Međutim iako ne podlijže procjeni uticaja, svakako da se transparetnost daljeg djelovanja po ovom pitanju može ostvariti putem različitih analiza i procjena direktnih i indirektnih uticaja ovog projekta na životnu sredinu. Na ovaj način obezbijedilo bi se pravovremeno i objektivno informisanje javnosti o aktivnostima koje se planiraju sprovesti, a sve u cilju pronalaženja kvalitetnih riješenja sa višestranim koristima. Nesumnjivo je, da se ovdje govori o značajnom državnom pitanju, u čijem kontekstu u procesu donošenja odluka je neophodno pravedno sagledati državne, društvene,  ekonomske, kao i ekološke potrebe i prioritete. Kao društvo koje se bazira na demokratiji kao osnovnom postulatu uređenja odnosa, te imajući u vidu u ovom slučaju potencijale održive valorizacije područja Sinjajevine sa jedne strane, ali i potrebe Crne Gore po pitanjima odbrane i bezbjednosti sa druge, u narednom periodu svakako treba još više pažnje posvetiti rješavanju ovog pitanju i iznalaženju rješenja koja nesumljivo treba da obezbijede pravo života u očuvanoj životnoj sredini, kao i svih drugih ljudskih prava ekonomskog, socijalnog i političkog karaktera – kazao je Medenica.

Predstavnica Agencije za zaštitu životne sredine Dr Gordana Kasom predstavila je studiju zaštite za proglašenje budućeg Parka prirode Sinjajevina, koja je u potpunosti pokazala potencijale za održivom valorizacijom ovog područja, kao i objektivnom potrebom za dobijanje tog stepena zaštite. Uzimajući u obzir činjenicu da se nalazi između dva nacionalna parka, te da je i Prostornim planom Crne Gore do 2020. ta planina prepoznata kao područje koje je potrebno proglasiti zaštićenim područjem.

Ona je kazala da je studija koju su uradili pokazala da je na Sinjajevini prisutno oko 1300 vrsta i podvrsta vaskularnih biljaka; pri čemu  56 vrsta vaskularne flore ne prelazi granice Balkanskog poluostrva, 40 vrsta ima nacionalni status zaštite, 18 se nalazi na CITES konvenciji, dok se dva taksona nalaze na Habitat Direktivi, a jedan na Bernskoj Konvenciji. Studija je pokazala da se na Sinjajevini nalaze 43 vrste sisara, od kojih je 15 zaštićeno zakonom u Crnoj Gori (strogo zaštićene vrste), 24 vrste su prisutne na dodacima Bernske konvencije, 16 vrsta na dodacima Habitatne Direktive, 3 vrste na dodacima CITES Konvencije, 14 vrsta slijepih miševa prisutno na Eurobats-u. Kontantovano je 85 vrsta ptica, međutim postoji vjerovatnoća da se još 77 vrsta može registrovati na toj planini.

-Sinjajevina predstavlja pravu pašnjačko-staočarsku planinu sa nomadskim, sezonski karakter stočarenja. Površina pašnjaka od 120.000 ha, na kojem se može napasati do 200.000 ovaca kazala je Kasom.

Ona je navela i glavne razvojne pravce Sinjajevine koji su definisani u prostorno planskoj dokumentaciji.

-Intenziviranje poljoprivrede, posebno stočarstva, što treba da bude glavni pravac razvoja ovog područja, gdje bi veće farme bile osnova za ovu aktivnost. U područjima sa manjim pašnjacima treba podržati razvoj malih farmi. Konsolidacija kompleksa šuma i pošumljavanje, koje ima za cilj zaštitu šuma, treba da bude glavni pravac razvoja u oblasti šumarstva. Bez obzira na važnost drvnih resursa, pošumljavanje i poboljšanje degradiranih šuma je neophodno, kako sa aspekta reprodukcije, tako i sa aspekta zaštite od erozije i klizišta. Očuvanje prirode kroz očuvanje ekološkog koridora (koridor jugoistočnih Dinarida u Crnoj Gori) koji obuhvata zone nacionalnih parkova Durmitor, Biogradska gora, Prokletije i regionalnih parkova Ljubišnja, Sinjajevina sa Šarancima, Komovi i Visitor sa Zeletinom. Razvijanje naučno-edukativnog i izletničkog turizma, zatim planinskog turizma (eko-, etno- i agroturizam;  zimski skijaški – nordijsko skijanje; ljetnji rekreativni, mountain-bike, jahanje, i sl.) koji mora biti kontrolisan i organizovan – kazala je Kasom.

Ona je navela da je u zaštićenim područjima, između ostalog zabranjeno uništavanje biljnih, životinjskih vrsta i vrsta gljiva kao i njihovih staništa, kao i uznemiravanje, posebno u doba reproduktivnog ciklusa, određenih grupa životinja.

Predsjednik Mjesne zajednice  Lipovo Milorad Bulatović kazao je da će njihov kraj morati da se iseli ukoliko se na Sinjajevini uspostavi vojni poligon, jer će ostati bez čiste vode i život će im postati nemoguć. On je istakao da nemamo ništa protiv vojske i države, ali da je nespojiva vojna baza sa parkom prirode.

Sekretar za zaštitu životne sredine Opštine Kolašin Mile Glavičanin kazao je da bi uspostavljanjem vojnog poligona na Sinjajevini mogli biti dovedeni u pitanje strateški pravci razvoja tog resursa..

Potpredsjednik Opštine Kolašin Danilo Medenica kazao je da Opština Kolašin nije apriori ni za, a ni protiv vojnog poligona na Sinjajevini, ali je istakao da nijesu potpisali bilo kakvu saglasnost za takvav projekat. Predsjednik SO Kolašin Milan Đukić naveo je da smatra da protesti nijesu dobar način borbe za zaštitu Sinjajevine, ali je poručio da lokalna samouprava treba da štiti interese građana i da će insistirati na analizi uticaja na životnu sredinu, posebno podzemne vode.

Predstavnik Opštine Šavnik je istakao da su u procesu usvajanja odluke o proglašenju predloženog stepena zaštite.

Direktor Ekološkog pokreta Ozon Aleksandar Perović ukazao na važnost poštovanja principa Arhuske konvencije u dijelu pravovremenog informisanja o planovima koji nesporno imaju uticaj na  životnu sredinu, kao i da je neophodno uključiti javnost u proces donošenja odluka, jer je nesporan značaj ovog kraja za održivi razvoj lokalni zajednica koje gravitiraju ovom prostoru.

,,Nadamo se da će lokalne uprave shodno svojim nadležnostima insistirati na poštovanju principa decentralizacije, koje su i obaveza u procesu EU integracija, a državni organi shvatiti da je to trend savremenih demokratskih vrijednosti, nastalih upravo zbog održivog ekonomskig razvoja“.

Preporuke i  zaključci učesnika okruglog stola biće upućeni nadležnim institucijama i predstavljeni javnosti.

Aleksandar PEROVIĆ

/by

Kada zujanje utihne

 

CCD ili kada zujanje utihne

Piše: Sreten Filipović

(19.01.2018.)

Kada sam bio mlađi, jedna od pčela iz košnice mog oca ubola me je ispod donje usne. Usna je otekla i nakratko utrnula. Pčela je uginula.

Nažalost, anatomija pčele takva je da kada ovaj insekt jednom iskoristi svoju nazubljenu žaoku, ona u najvećem broju slučajeva ostaje zakačena za kožu ubodenog i biva bukvalno iščupana iz tela pčele. Nakon toga, pčela vrlo brzo ugine.

Skoro sigurno najkorisniji insekt za čoveka, ujedno je i jedno od najkrhkijih bića na planeti, a preti mu mnogo opasnosti. Najveća opasnost po pčele, nije njihova krhka građa, već jedan, i dalje misteriozni, fenomen izumiranja čitavih kolonija pod nazivom CCD sindrom (eng. Colony collapse disorder).

CCD sindrom predstavlja nestanak većine pčela radilica jedne kolonije, koje tako ostavljaju maticu i podmladak same u roju osuđenom na iščeznuće. Dakle, proces se odigrava u suprotnosti od „normalnog“ i proučenog razloga izumiranja pčelinjih kolonija, situacije kada matica ugine prva, a ostatak roja zbog nemogućnosti stvaranja podmlatka postepeno izumre.

Sindrom je najpre primećen u SAD, a zatim i u evropskim zemljama poput Nemačke, Švajcarske, Italije, Španije i Grčke. Nažalost, 2016. godine primećen je i u Srbiji.

Ovaj sindrom opažan je od davnina, ali ono što zabrinjava pčelare i naučnike širom sveta jeste to da je u poslednjim decenijama primećen strahovit porast izumrlih kolonija čiji je uzrok bio CCD sindrom. Tako je u periodu od 2007. do 2013. godine gubitak  košnica udvostručen u odnosu na prethodne periode, uglavnom zahvaljujući ovoj misterioznoj pojavi.

U naučnim krugovima do današnjeg dana nije postignut konsenzus o tome šta tačno izaziva CCD sindrom. Spekuliše se da ni ne postoji jedan uzročnik, već da se pre radi o kombinaciji već poznatih opasnosti i izazivača uginuća pčela.

Na prvom mestu nalaze se pesticidi. Hemikalije koje se nalaze u sredstvima za zaštitu bilja često dolaze u organizam oprašivača kao što su pčele. Mnoge od njih mogu da izazovu dezorijentaciju, oslabljeni imuni sistem i na kraju samo uginuće jedinke. Od posebnog značaja pominju se pesticidi neonikotinoidi čiji se period ekspanzije upotrebe u Sjedinjenim Američkim Državama poklopio sa periodom povećanog iščeznuća kolonija pčela. Međutim, čak i posle delimične zabrane korišćenja neonikotinoida u pojedinim evropskim zemljama, nije primećen značajan pad pojave CCD sindroma.

Drugi veliki uzročnici uginuća pčela jesu paraziti i virusi. Najpoznatiji pčelin parazit jeste grinja vrlo prikladnog naziva,  Varroa destructor, inače izazivač bolesti varoze. Zaražene kolonije takođe imaju oslabljen imuni sistem i skraćen životni vek. Iako se smatra za jednog od izazivača CCD, ovaj parazit nije pronađen u svakoj uništenoj koloniji koja je ispitivana.

Migratorno pčelarenje predstavlja još jedan od problema sa kojima se pčele susreću. Ovim načinom gazdovanja doprinosi se širenju zaraza među različitim populacijama pčela iz razloga što radilice češće dolaze u kontakt sa radilicama udaljenih oblasti.

 

Do gubitka genetičkog diverziteta pčela dolazi industrijskim uzgajanjem komercijalnih sorti. Tako često dobijamo situaciju da se veštačkom selekcijom dobijaju pčele koje proizvode više meda, ali za posledicu imaju oslabljen imuni sistem i podložnije su zarazama parazita i virusa. Pojave CCD učestalije su u zonama gde se praktikuje ovakav industrijski tip gazdovanja.

Novija praksa u pčelarenju jeste zimska prihrana visokofruktoznim kukuruznim sirupom, koji se dovodi u korelaciju sa neuhranjenošću pčela. Iako je ova vrsta prihrane visokoenergetska, mnogi istraživači tvrde da nije dobro koristiti monokulturnu ishranu, pogotovu ako i tokom prolećnih i letnjih meseci pčelari praktikuju ispašu samo jednom vrstom cveta.

Najnovije pretpostavke o mogućem izazivaču CCD sve više pominju i elektromagnetno zračenje. Iako je potrebno još istraživanja o uticaju ovog zračenja, za sada se pouzdano zna da izvesne frekvencije elektromagnetnih talasa mogu da izazovu dezorijentisanost pčela radilica.

Dobre vesti jesu da, iako izazivač CCD sindroma nije sa sigurnošću prepoznat, delovanje na moguće izazivače u 2016. i 2017. godini, dovelo je do izvesnog smanjenja trenda izumiranja u odnosu na prethodne godine. Nadajmo se da će se ovo nastaviti i u narednim godinama i da će budućnost pčela izgledati bar malo svetlije nego danas.

Tako, ako vas nekada ubode pčela, nemojte joj zameriti i setite se sa kakvim problemima se ovo najkorisnije stvorenje danas suočava.

http://ekoblog.info/sr/ccd-%D0%B8%D0%BB%D0%B8-%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B0-%D0%B7%D1%83%D1%98%D0%B0%D1%9A%D0%B5-%D1%83%D1%82%D0%B8%D1%85%D0%BD%D0%B5/?fbclid=IwAR2CudYh3df4q5gyoi2GF5aPePlenY0285jW0x1v5ILT_Y8WGdrUqCNIZGY

/by

Zajednički novac – zajednička odgovornost

 

U sklopu projekta ”Zajednički novac – zajednička odgovornost” koji Natura sprovodi uz podršku Institut alternativa , 16-tog maja održali smo zanimljv trening za predstavnike lokalne samouprave iz Kolašina na temu finansiranja nevladinog sektora. Sem predstavljanja zakonskog okvira koji reguliše ovu oblast, govorili smo i tome čime se lokalna samouprava treba voditi kada je finansiranje nevladinih organizacija u pitanju, kako prepoznati potrebe lokalne zajednice, odrediti prioritete i osigurati da čitav proces protekne transparentno i pravično. Takođe smo prezentovali i Priručnik za finansiranje projekata i programa NVO u oblastima od javnog interesa kao i primjere dobre prakse u pojedinim crnogorskim opštinama.
Posebno nas raduje aktivno učešće svih prisutnih kao i njihovi pozitivni komentari i zainteresovanost za ovu temu.
Inače, ovaj projekat je podržan na konkursu za podršku projektima organizacija civilnog društva u Crnoj Gori a u sklopu implementacije projekta “Money Watch – Civilno društvo, čuvar budžeta“ . Ovaj projekat sprovodi Institut Altnernativa, u partnerstvu sa Institutom za javne finansije iz Zagreba i NVO Novi horizont iz Ulcinja, a u saradnji sa Ministarstvom finansija i Ministarstvom javne uprave.
Projekat se sprovodi uz finansijsku podršku Evropske unije kroz Instrument za civilno društvo u okviru IPA 2016 i uz kofinansiranje Ministarstva javne uprave. #MoneyWatch

/by

Internacionalni dan biodiverziteta – 22. maj

Piše:  Jovana Vasić

 

Šta je to biodiverzitet i zašto je baš njemu posvećen današnji datum?

Biodiverzitet je najjednostavnije rečeno raznovrsnost svih živih bića na planeti Zemlji. Sam naziv je relativno nov i nastao je spajanjem dve reči – „biološki” i „diverzitet”. Biodiverzitet je resurs od kojeg sve buduće generacije zavise, on predstavlja vezu između svih organizama na Zemlji, preduslov je za zdravu planetu i ima direktan uticaj na kvalitet života.

Poslednjih godina svedoci smo sve intenzivnijeg izumiranja različitih biljnih i životinjskih vrsta, a sve to zbog negativnog čovekovog uticaja na prirodu. Smanjenje biodiverziteta može da dovede do toga da se milioni ljudi u budućnosti suoče sa nestašicom hrane i vode za piće.

Iz ovih jednostavnih razloga napisana je Konvencija o biološkoj raznovrsnosti čija je međunarodna uloga da očuva biodiverzitet i upozori na važnost održivog korišćenja njegovih komponenti. Ovoj konvenciji do sada je pristupilo 196 država.

Kako bi se javnosti skrenula pažnja na važnost implementacije konvencije, generalna skupština je 20. decembra 2000. godine na osnovu rezolucije 55/201 proglasila 22. maj Internacionalnim danom biodiverziteta.

Ovogodišnje obeležavanje Međunarodnog dana biodiverziteta ima za cilj da proširi svest građana o tome koliko zapravo naša prehrambena industrija zavisi od biodiverziteta i zdravog ekosistema. Tema takođe baca akcenat na to da je raznolikost prirodnih sistema preduslov za ljudsko preživljavanje na Zemlji, dok istovremeno doprinosi ublažavanju klimatskih promena.

U poslednjih 100 godina, više od 90% sorti useva je nestalo sa polja zemljoradnika. Polovina vrsta mnogih domaćih životinja je izgubljena, a sve od 17 glavnih svetskih ribolovnih područja sada love na ili preko održivih granica. Sa ovim padovima, agro-biološka raznolikost nestaje, pa su tako ugrožene tradicionalna medicina i lokalna hrana. Gubitak raznovrsne ishrane direktno je povezan sa bolestima ili faktorima rizika za zdravlje, kao što su dijabetes, gojaznost i neuhranjenost, i direktno utiče na dostupnost tradicionalnih lekova.

Sve ovo predstavlja više nego dobre razloge da poštujemo i čuvamo raznovrsnost živog sveta naše zemlje jer on predstavlja našu hranu i naše zdravlje.

Izvori:

http://www.wwf.rs/nasa_planeta/biodiverzitet/

https://www.un.org/en/events/biodiversityday/

 

http://ekoblog.info/sr/dan-biodiverziteta/?fbclid=IwAR0_ml9iC3wCAwNfY64_-wpBj-UyMbiEhnbXZ4nNN34hDwSyFU91Ai6faJc

/by

Održivi razvoj

Piše:  Teodora Kaličanin

 

Često se susrećemo sa pojmom održivog razvoja kako u svakodnevnim razgovorima, tako i preko televizije ili interneta. Tema je vrlo ozbiljna i značajna.

Moramo biti svesni da su resursi na planeti ograničenog trajanja, to se za neobnovljive podrazumeva, ali i obnovljive treba pametno koristiti. Klimatske promene su očigledne i sasvim sigurno alarmantne. Često se zapitamo kuda ovo vreme vodi, osvrćemo se na političku situaciju u zemlji ili svetu, a nismo ni svesni koliko je sa druge strane razloga za brigu.

Princip polazi od prava sadašnjih generacija da zadovolje svoje potrebe ali isto tako bez ugrožavanja budućih generacija za istim pravom.

Održivi razvoj promoviše ravnomerno razvijanje uz ekonomski boljitak koji bi obezbedio smanjenje siromaštva, unapređenje kvaliteta života i smanjenje nivoa zagađenosti na minimum,  sprečavanje svih budućih, potencijalnih zagađenja i očuvanje biodiverziteta.

Termin održivosti predstavlja sposobnost trajanja nekog resursa. Prirodna održivost može se najbolje predstaviti na primeru prašuma ili velikih šumskih sistema, drveće se samo regeneriše, raste novo ali isto tako i odumire. Priroda sama po sebi poseduje sposobnost održivosti u smislu dugovečnog očuvanja i produkcije živog sveta. U celi taj prirodni ciklus ubacio se čovek svojim delovanjem i postao deo sistema, tako da princip održivosti sa čovekovim delovanjem se praktično svodi na umerenost i obnovljivost, dakle umerenost je vezana za neobnovljive resurse koji se moraju pametno i postepeno trošiti dok obnovljivost predstavlja vremensku dimenziju u kojoj se resursi mogu obnoviti.

Primer održivosti bi mogli biti Ujedinjeni Arapski Emirati, kao izuzetno bogata zemlja sa puno prirodnih bogatstava. Međutim i tu postoji problem, oni su jedna može se reći pustinjska država, imaju dosta problema sa vodom i hranom, s toga ulažu puno sredstava kako bi se sve to obezbedilo. Suprotno tome možemo spomenuti i jednu malu ostrvsku državu Nauru, smeštenu u Melaneziji uz samu ivicu ekvatora.

Sredinom osamdesetih godina prošlog veka bila je najbogatija zemlja na svetu po glavi stanovnika, imali su bogate rezerve fosfata, nastale od ptičijeg izmeta, guana. Kada su krenuli sa eksploatacijom rezervi, došlo je do toga da su devedesetih godina sve iscrpeli i usled loše organizacije i upravljanja bogatstvo je izgubljeno. Nauru je danas najsiromašnija zemlja, ekološki razorena i uništena, sve je ovo posledica nemarnog korišćenja neobnovljivih resursa.

Budimo pametni i dovoljno svesni situacije da moramo misliti na budućnost i na to kakvu planetu ostavljamo za sobom generacijama posle nas.

http://ekoblog.info/sr/odrzivi-razvoj/?fbclid=IwAR3HIkky4IN1qj3LLM7RZ9AUsf_52voCqEqbUZoMkwYjJ-wjLDHiK7Up45w

/by

26. april – Dan drveća

Piše: Jelena Kumović

Ako pratimo prirodu kao vođu, nikada nećemo zalutati.

Ciceron

„Arbor day” je praznik nastao u malom Španskom selu Mondonedo još davne 1594. godine. Ovaj praznik održava se u mnogim zemljama i obeležava dan kada treba da podstičemo jedni druge na sadnju drveća. Prvi moderan Dan drveća održan je takođe u Španskom selu pod nazivom Vilanueva de la Siera, a potom su ga počevši od Amerike, a zatim Australije, usvojile i gotovo sve svetske države. Prvi Dan sadnje drveća u Americi održan je 10. aprila 1872. godine i tada je zasađeno neverovatnih 1.000.000 drveta!

Kratkim osvrtom na prirodu i ulogu drveta, mogu vam veoma lako približiti veličinu i značaj ovog praznika. Drveće, pre svega kao kreator naše atmosfere i kiseonika, čini nezamenjiv i neprocenjiv deo našeg života. Upija radijaciju, zadržava i čuva vodu u tlu, pruža nam neophodne nutrijente sadržane u plodovima, a i hladovinu i tišinu kao najbolji lek za današnje bolesti tuge, nastale sistematičnim udaljavanjem od prirode i svega prirodnog u nama. Napomenula bih još u svetlu trenutnih dešavanja u Nacionalnom parku Tara, značaj drveća u sprečavanju odrona tla i erozije. Možemo i treba da se osvrnemo na ljudsku nezasitost i etičku degradiranost koja je uzrokovala ovaj incident, a da nije bilo drveća da se odupre odronu, isti bi se završio još tragičnijom smrću žitelja okoline. Dakle imamo dva veoma opipljiva primera u tekstu, koja nam pokazuju kako naša namera i svest utiču na život u globalnom smislu. Iz tog razloga, praznik sadnje drveća ne leči samo planetu, već i nas same. Uvidevši značaj i neophodnost ozelenjavanja, John Rosenow je 1972. osnovao fondaciju pod nazivom „ArborDay Foundation”. Ova fondacija na svom sajtu nudi mogućnost edukacije, volontiranja, kao i poručivanja biljaka i uputstva kako da se o njima brinete. Možete takođe postati i njihov član. Članarina iznosi svega 10 američkih dolara i kao novi član dobijate jedan od tri ponuđena poklona, po vašem izboru.

Suštinska namera fondacije jeste da kroz svoju aktivnost podstakne i inspiriše ljude na sadnju drveća kao vitalnog člana naše svakodnevnice. Da su u svojim namerama uspešni i odlučni, pokazuje i njihov višegodišnji projekat čiji je cilj da do 2022. godine u Americi bude posađeno 100 miliona drveća u šumama i naseljima i da na kraju ovog projekta 5 miliona ljudi bude samoinicijativno aktivno kada je sađenje drveća u pitanju.

Čini se da je u našoj državi u ovom trenutku pitanje očuvanja prirode i svesti o biološkom značaju drveća potpuno napustilo listu prioriteta. Rekla bih da je trenutno jedno posađeno drvo jednako herojskom činu, a jedna osvešćena osoba značajna koliko i sam život. Kod nas se ovaj praznik proslavlja 21. marta, no mi ćemo se našom aktivnošću, uz pomoć svih vas koji nas pratite i podržavate, truditi da svaki dan bude dan sadnje. Svaki momenat je neprocenjiv, a mogućnost ovog jeste da za početak svako od vas baci pogled na svoje dvorište ili park, nabaci malu ideju osobi do sebe, i u prijatnom društvu sa zemljom među prstima, načini prvi korak ka boljoj planeti, ka boljem sebi, ka boljem sutra.

O lepoti ovog čina i kao njegovoj posledici – rađanju života, čini se da se najviše priča tišinom i vazduhom ispunjenim plućima. Međutim, ja ću se osvrnuti na ono najneophodnije u celoj priči za šta su reči ključne, a to je rađanje još nečega podjednako lepog i neprocenjivog – poverenja u čoveka! Čini se da kroz ovakva dela zaista pokazujemo da smo vredni naše svesti i razuma, kao i prirode koja nam ih je podarila. Od svih benefita koje ovaj plemeniti čin nudi, izdvojila bih onaj po meni ključni, a to je povratak poverenja i empatije ka samom sebi.

Nadam se da ovo čitate u udobnosti svoga doma, u intimi svojih misli, i sa lakoćom u donošenju novih i boljih odluka. Ja sada odlazim da učinim šta je do mene, a do sledećeg teksta, budite mi malo stariji, mnogo srećniji, i za makar jednu klicu bogatiji! Dišite duboko, pozdrav!

http://ekoblog.info/sr/26-april-praznik-sadnje-drveca/?fbclid=IwAR1uejfyJAApJ0Dt3gtc4XQ55dXAN80-WcpJqHW5eIVJb0wShawxfGH4QeA

 

/by

Pošumljavanje

Povodom 22. aprila, Dana planete zemlje učenici Srednje mješovite škole Braća Selić uz podršku NVO Natura, Uprave za šume Crne Gore – područna jedinica Kolašin i Opštine Kolašin realizovali su akciju pošumljavanja lokaliteta u Bakovićima kod Kolašina.

Ova akcija je nastavak uspješne saradnje NVO Natura sa partnerima koja traje skoro dvije decenije. U okviru ove višegodišnje saradnje do sada je posađeno preko 25.000 sadnica.

Ovu aktivnost NVO Natura realizuje u okviru projekta ”Ekološki grad u ekološkoj državi”,  u partnerstvu sa NVO Građanska inicijativa mladih iz Rožaja, a u okviru projekta “Zajedno za bolju klimu u Crnoj Gori” koji implementira Green Home u saradnji sa partnerskim organizacijama Climate Action Network iz Brisela (CAN Europe) i Savjet za zelenu gradnju Crne Gore. Projekat je podržala Delegacija Evropske unije u Crnoj Gori kroz IPA Programa za razvoj civilnog društva 2016.

Širom svijeta danas se obilježava Međunarodni dan planete Zemlje kao podsjetnik da planeta i njeni ekosistemi daju život i kao upozorenje na opasnosti koje prijete biljnim i životinjskim vrstama, usled razvoja industrije, povećane potrošnje energije, globalnog zagrijevanja i klimatskih promjena.

Ove godine Dan planete Zemlje se obilježava pod sloganom “Zaštitimo naše vrste”, a u tom događaju, kao i svake godine, učestvuje više od 150 zemalja i milijarde ljudi, čineći ga najvećom građanskom akcijom na svijetu.

Ulazak u svih pet nacionalnih parkova Crne Gore povodom 22. aprila, Dana planete Zemlje je besplatan, najavljeno je iz Nacionalnih parkova Crne Gore (NPCG).

Iz tog preduzeća pozvali su ljubitelje prirode i aktivnog odmora da posjete nacionalne parkove „Durmitor”, „Biogradsku goru”, „Lovćen”, „Skadarsko jezero” i „Prokletije”, uživaju u pješačenju, planinarenju, vožnji biciklima, kajakarenju, krstarenju Skadarskim jezerom, posmatranju ptica i ostalim sadržajima koja nude ova zaštićena područja.

/by

Sat za planetu

 

Sat za planetu „Skini se sa plastike, navuci se na prirodu“

 

U subotu 30. marta 2019. godine gradovi širom svijeta će učestvovati u akciji gašenjem svjetala na 60 minuta i time još jednom poslati snažnu poruku da ipak možemo nešto preduzeti u cilju zaštite prirode, ali i skrenuti pažnju na probleme u sredini u kojoj živimo na zanimljiv način. Ovim putem pozivamo sve građane Crne Gore da ugase svijetla na sat vremena u periodu od 20:30 – 21:30h.

Fokus ovogodišnje kampanje je važnost prirode, stoga smo u proteklom periodu organizovali događaje i akcije tokom kojih smo govorili na temu važnosti očuvanja prirodnih resursa.

Priroda nam pruža sve ono što nam je potrebno da živimo, od vazduha koji udišemo do vode koju pijemo i čini naš život boljim. Međutim, sve većim pritiskom na prirodu čovjek ugrožava opstanak svih živih bića na Zemlji. Gašenjem svih svjetala koja u tom momentu nijesu prijeko potrebna, preduzimajući jednu pozitvnu akciju za našu Planetu, pomoći ćete u jačanju globalne odlučnosti da ostvarimo ulogu čuvara naše planete.

Sat za planetu je globalna kampanja kojoj se od 2007. godine, kada je prvi put organizovana, pridružio veliki broj pojedinaca, organizacija i gradova. NVO Green Home je ove kao i predhodnih godina pozvala Opštine, institucije, organizacije, kompanije, kao i pojedince da podrže akciju.

Kampanju će podržati 18 Opština, organizacijom pojedinačnih akcija ali i gašenjem svijetla na sat vremena. Pored opština kampanji će se pdridružiti veći broj poslovnih organizacija različitih djelatnosti, javnih institucija itd.

NVO Green Home u  subotu 30. marta 2019. godine, sa početkom u 20:30h organizuje centralni događaj u okviru kampanje Sat za planetu. Ove godine će u Kraljevom parku biti organizovano veče društvenih igara i akustični sat.

Ovom prilikom želimo pozvati nevladine organizacije, kompanije, institucije i gradove da budu dio ovog svjetskog događaja i da pokažu odgovornost prema sredini u kojoj žive gašenjem svijetla na 60 minuta.

http://www.greenhome.co.me/index.php?IDSP=1158&jezik=lat

/by